استفاده از کلمه «تخصصی» در سالهای اخیر در تبلیغات بسیار رایج شده است.
این کلمه در برخی از رشتههای دانش جایگاه معتبری دارد، مثل رشته پزشکی که در آن از لحاظ معنایی کلمه «تخصصی» در مقابل کلمه «عمومی» قرار گرفته و برای افراد جامعه معنی خاصی دارد. ولی این کلمه در رشته آموزش زبان انگلیسی چه معنایی دارد؟
اساساً، وقتی درباره آموزش زبان انگلیسی در حوزه برقراری ارتباط با دیگران (مکالمه) صحبت میکنیم، منظور انگلیسی عمومی است. ولی وقتی از آموزش زبان انگلیسی پرستاری به پرستاران صحبت میکنیم، منظور انگلیسی تخصصی است. انگلیسی عمومی به معنای ارائه آموزش غیرتخصصی نیست، همانطور که انگلیسی تخصصی رشته پرستاری به معنای ارائه آموزش تخصصی نیست. هر دوی اینها آموزش هستند. آموزش هر دو نیازمند تخصص است. یعنی آموزش هر دو تخصصی هستند. عمومی و تخصصی بودن این دو شاخه ربطی به سختی یا آسانی آموزششان ندارد.
اولی با عموم مردم سر و کار دارد، پس انگلیسی عمومی است. دومی با یک رشته خاص سروکار دارد، پس انگلیسی تخصصی است. این اولین و مهمترین نکتهای است که باید درباره این کلمه بدانیم. در خیلی موارد، کلمه «تخصصی» در تبلیغات صرفاً به معنای «مخصوص» است ولی حتی مؤسسه تبلیغکننده این را نمیداند. مثلاً در تبلیغات یک مرکز پیشدبستانی این عبارت را دیدم: «آموزش تخصصی زبان به کودکان». احتمالاً مدیر این مدرسه منظورشان این بوده: آموزش انگلیسی مخصوص کودکان.
خوب، آموزش زبان انگلیسی مخصوص کودکان با آموزش انگلیسی مخصوص بزرگسالان خیلی فرق دارد. «آموزش تخصصی زبان به کودکان» معانی دیگری دارد. مثلاً یک معنای آن احتمالاً این است که در این مرکز پیشدبستانی به کودکان زبان انگلیسی رشته مهندسی خاک آموزش میدهیم!
حالا کمی روی عبارت «آموزش تخصصی» تمرکز کنیم. اصلاً، این عبارت یعنی چی؟ مگر آموزش غیر تخصصی هم داریم؟ آموزش، آموزش است و کلمه «تخصص» در آن مستتر است. برای آموزش، یک معلم باید تخصص آموزش داشته باشد.
آموزش میتواند در سطح پایین، متوسط و یا بالا باشد. این منطقی است. آموزگار هم همینطور! یک آموزگار میتواند باتجربه و حرفهای باشد یا بیتجربه و غیرحرفهای! این هم قابل درک است. ولی «آموزش تخصصی» این وسط کجای این معادله قرار میگیرد؟ آیا آموزشگاه مدعی راهی فوق فنی و از لحاظ تکنولوژی منحصربهفرد پیدا کرده و زبانآموزان را در یک دستگاه قرار میدهد و پس از چندین جلسه زبانتراپی، همه انگلیسی حرف میزنند؟! خوب است به این سؤالات فکر کنیم.
کلمات میتوانند خیلی راحت یک فرد را تحت تاثیر قرار دهند. آنها میتوانند مبنای تصمیمگیری انسانها باشند. خوب است قبل از هر تصمیمی، چند لحظه درباره معنای کلمات یک قرارداد نوشته یا نانوشته فکر کنیم.
محمد محمدی تبار